Er zijn veel sporen van Romeinse godheden aangetroffen in de Kromme Rijn streek, soms vinden we hun namen in inscripties en soms is er een beeldje bewaard gebleven. Bij fort Vechten (Fectio) zijn dat: Fortuna, Jupiter (Optimus Maximus), Minerva en de godin matres Noricae. In Houten de Bataafse hoofdgod Hercules Magusanus. Men neemt aan dat deze goden in veel gevallen hun oorsprong hadden in een fusie van Romeinse met al bestaande inheemse tradities. De lokale godinnen worden wel gezien als uitingen van de matronen cultus. Gaan mannelijke goden vermoedelijk terug op mythische helden, vrouwelijke matronae verwijzen naar voormoeders, dit alles geromaniseerd (verromeinst).
De komst van het christendom brengt christelijke helden: de heiligen waarvan de kerk vindt dat die de gelovigen tot voorbeeld kunnen zijn en waarvan de levensloop wordt opgetekend in een nieuw genre: heiligenlevens. De kerk legt de nadruk op de voorbeeldfunctie die nagevolgd kan worden. De gewone gelovige en ook veel geestelijken rekenen liever op de hulp die je van zo’n heilige kan vragen. Er komen steeds meer verhalen over heiligen die met de eigen regio verbonden zijn.
De kerken in de diverse kernen van Houten hebben dan ook hun eigen beschermheilige. De kerk van Houten is gewijd aan Sint Willibrord, de oudste vermelding van Sint Michael als patroon van de Schalkwijkse kerk dateert van 1406.
Na de reformatie verloren de kerken hun patroonheiligen, maar de naam bleef meestal wel behouden, zodat de kerk van Werkhoven nog altijd bekend staat als de Stevenskerk. Odijk is deel van het goederencomplex dat rond 1000 door Otto III aan Heribert, aartsbisschop van Keulen wordt geschonken en hoort van 1109 tot 1256 aan de door Heribert gestichte abdij van Deutz. De kapel wordt in 1230 opgericht en hoort dan dus tot het bezit van deze abdij. De fundering van deze kapel zit nog in de grond onder het huidige witte kerkje van Odijk. Dankzij deze verbintenis is Heribert de patroonheilige van de kerk van Odijk en tot in de zeventiende eeuw komt de voornaam Herbert in Odijk relatief veel voor.
Het altaar van de kerk van Houten bevat twee relikwieën: fragmenten van de kleding van de Romeinse martelaren Mansuetus en Modestianus die om hun geloof waren vervolgd. Deze relikwieeën zouden door Bonifatius aan de kerk zijn geschonken.
De heiligenverering heeft ook invloed op de omgang met de tijd. Het jaar volgt voortaan al het ritme van de liturgie, maar het diocees Utrecht houdt er ook een uitgebreide heiligenkalender op na. Van enkele tientallen heiligen dient de naamdag, met dus vele onderbrekingen van het (agrarisch) werk, plechtig te worden gevierd.