Een schandblok, schandpaal of kaak is een houten constructie waarin iemand als strafmaatregel werd vastgezet en te kijk gesteld. Het te schande zetten was bedoeld als een sociaal onterende straf. Het stond het publiek vrij om de persoon, die letterlijk “voor paal stond”, te beschimpen of te bekogelen met rot fruit of andere zaken. Het spreekwoord ” ïets aan de kaak stellen” komt van deze straf.
Maar het schandblok werd soms ook toegepast als bijkomende straf voor zware misdadigers. Eerst stond de misdadiger te kijk in het schandblok, om vervolgens ter dood te worden gebracht en als lijk tentoongesteld op het galgenveld.
In Nederland werd het schandblok pas halverwege de 19e eeuw officieel als strafmaatregel afgeschaft.
Onze expositie toont een houten schandblok op ware grootte!